เป็นกีฬาชนิดหนึ่งซึ่งแบ่งผู้เล่นเป็น 2 ทีม แต่ละทีมประกอบด้วยผู้เล่น 5 คนพยายามทำคะแนนโดยการโยนลูกเข้าห่วงหรือตะกร้า ภายใต้กติกาการเล่นมาตรฐาน
บาสเกตบอลเป็นกีฬาที่เล่นในร่มเป็นหลัก สนามที่ใช้เล่นมีขนาดค่อนข้างเล็ก คะแนนจะได้จากการโยนลูกเข้าห่วงจากด้านบน (ชูต, shoot) ทีมที่มีคะแนนมากกว่าในตอนจบเกมจะเป็นฝ่ายชนะ สามารถนำพาลูกโดยการกระเด้งกับพื้น (เลี้ยงลูก, dribble) หรือส่งลูกกันระหว่างเพื่อนร่วมทีม เกมจะห้ามการกระทบกระแทกที่ทำให้เป็นฝ่ายได้เปรียบ (ฟาวล์, foul) และมีกฎข้อบังคับเกี่ยวกับการครองบอล
บาสเกตบอลถูกคิดค้นขึ้นโดยเจมส์ เนย์สมิธ (James Naismith) ในปี ค.ศ. 1891 ในเมืองสปริงฟิลด์ รัฐแมสซาชูเซตส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา เนย์สมิธเป็นครูสอนพลศึกษาที่วิทยาลัยสปริงฟิลด์ ในขณะนั้นในช่วงฤดูหนาว สภาพอากาศในบริเวณนั้นหนาวจัด เนย์สมิธจึงคิดหากิจกรรมที่นักเรียนจะสามารถเล่นกีฬาได้ภายในอาคาร เขาได้ทดลองใช้ลูกบอลและตะกร้าใส่ลูกพีชเป็นอุปกรณ์ในการเล่น เกมแรกจบลงด้วยการตะลุมบอนระหว่างนักเรียนด้วยกันเอง
เนย์สมิธได้พัฒนากติกาการเล่นบาสเกตบอลขึ้น โดยกำหนดให้แต่ละทีมมีผู้เล่น 5 คน แต่ละทีมมีเป้าหมายคือทำคะแนนโดยการโยนลูกเข้าห่วงจากด้านบน ทีมที่มีคะแนนมากกว่าในตอนจบเกมจะเป็นฝ่ายชนะ
บาสเกตบอลได้รับความนิยมอย่างรวดเร็วในสหรัฐอเมริกาและทั่วโลก ในปัจจุบันบาสเกตบอลเป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลกรองจากฟุตบอล มีการจัดการแข่งขันบาสเกตบอลในระดับนานาชาติมากมาย เช่น การแข่งขันโอลิมปิก การแข่งขันชิงแชมป์โลก และการแข่งขันชิงแชมป์ระดับทวีปต่างๆ
กติกาการเล่นบาสเกตบอลมีรายละเอียดค่อนข้างมาก สรุปสาระสำคัญได้ดังนี้
นอกจากนี้ ยังมีกฎข้อบังคับอื่นๆ อีกมากมาย เช่น กฎการฟาวล์ กฎการครอบครองบอล กฎการยิงประตู เป็นต้น
ทักษะการเล่นบาสเกตบอลที่สำคัญ ได้แก่
การเลี้ยงลูกเป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญในการเล่นบาสเกตบอล ผู้เล่นจะต้องสามารถเลี้ยงลูกได้อย่างคล่องแคล่ว เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกป้องกันจากผู้เล่นฝ่ายตรงข้าม การชูตเป็นทักษะที่ใช้ในการทำคะแนน ผู้เล่นจะต้องสามารถชูตลูกเข้าห่วงได้อย่างแม่นยำ การจ่ายลูกเป็นทักษะในการส่งลูกให้เพื่อนร่วมทีม ผู้เล่นจะต้องสามารถจ่ายลูกได้อย่างแม่นยำและรวดเร็ว การรีบาวน์เป็นทักษะในการแย่งลูกกระดอนออกจากห่วง ผู้เล่นจะต้องสามารถกระโดดสูงและรีบาวน์ลูกได้อย่างแม่นยำ การบล็อกเป็นทักษะในการป้องกันไม่ให้ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามชูตลูกเข้าห่วง ผู้เล่นจะต้องสามารถกระโดดสูงและบล็อกลูกได้อย่างแม่นยำ
การเล่นบาสเกตบอลมีประโยชน์มากมาย เช่น
บาสเกตบอลเป็นกีฬาที่สนุกสนานและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ เหมาะสำหรับผู้เล่นทุกเพศทุกวัย
